Opryszczka narządów intymnych – HPV
MyBody

Opryszczka narządów intymnych – HPV

Szacuje się, że nawet 50% populacji raz w życiu przechodzi zakażenie wirusem HPV(1). Opryszczka narządów płciowych to wysoce zaraźliwe i kłopotliwe schorzenie. Choroba nie stanowi jedynie problemu natury estetycznej. Istnieją szczepy wirusa, które powodują rozwijanie się nowotworów złośliwych. Jedna z jego odmian jest główną przyczyną raka szyjki macicy, cichego zabójcy kobiet, który każdego roku odbiera życie blisko 1800 istnień(4). Weźmy pod lupę wirus brodawczaka ludzkiego.

Alicja Kryszka Alicja Kryszka · 29 stycznia 2025

HPV – wirus przenoszony drogą płciową

Każda z nas wie doskonale, czym jest wirus HIV. Ogrom ryzyka, jakie niesie ze sobą zakażenie i znajomość metod zapobiegających jego infekcjom, są wiedzą powszechną. Ludzie pytani o HPV natomiast z reguły rozkładają ręce, w geście niemego wyrazu niewiedzy. Okazuje się, że oba patogeny mają ze sobą dużo wspólnego. Zarówno dobrze nam znany mikrob upośledzający odporność, jak i wirus brodawczaka ludzkiego są przyczyną rozwoju groźnych chorób wenerycznych.

HPV (Human papilloma virus) to wirus przenoszony drogą płciową bądź poprzez bezpośredni kontakt z zainfekowanym naskórkiem. W zależności od podtypu, które w terminologii medycznej znakowane są odpowiednimi numerami, może on być przyczyną dolegliwości o zróżnicowanym poziomie zagrożenia. Szczepy o niskim ryzyku onkologicznym (najczęściej HPV 1 lub 2) są wirusami ograniczającymi się z reguły do powstawania nieestetycznych zmian skórnych w okolicach narządów intymnych (brodawek, kurzajek i kłykcin kończystych). Osoby zainfekowane agresywnymi wariacjami drobnoustroju (z HPV 16 i 18 na czele) znajdują się w bezpośredniej grupie ryzyka rozwoju nowotworów złośliwych. HPV stanowi główną przyczynę raka szyjki macicy.(5)

Choroby wywoływane wirusem brodawczaka ludzkiego

Oprócz wspomnianego raka szyjki macicy, który bez wątpienia jest najgroźniejszą wywoływaną przez brodawczaka chorobą, wirus może stać się ogniskiem nieestetyczne zmian na ciele. Przenoszony drogą płciową HPV uzewnętrznia się, przyjmując postać brodawek płciowych (kłykcin kończystych). Przybierające kształt kalafiorowatych grudek narośle, usytuowane są najczęściej na prąciu, sromie lub w okolicach odbytu.

Inna, bardziej niebezpieczna choroba wywoływana przez mikroba typu 16, mogąca stanowić punkt wyjścia dla rozwoju nowotworu, to bowenoidalna atypia sromu (BAS). Objawia się jako opryszczka narządów płciowych, dotykając najczęściej młodych, decydujących się na inicjację seksualną ludzi.(1)

W świadomości ogółu istnieje tendencja do bagatelizowania zakażenia wirusem HPV. Schorzenia rozwijające się w organizmie osoby zainfekowanej, postrzegane są jako problem natury kosmetycznej. Tymczasem okazuje się, że brodawczak ludzki może wywoływać zagrażające życiu choroby. Dlatego tak ważne jest, aby w przypadku zaobserwowania niepokojących objawów, zgłosić się do lekarza i rozpocząć odpowiednie leczenie.

Kobieta do połowy zasłaniająca kołdrą twarz.

Opryszczka narządów płciowych – leczenie

Medycyna współczesna oferuje ludziom dotkniętym infekcją HPV dość szeroką gamę metod umożliwiających pozbycie się wstydliwej dolegliwości. Zależnie od stadium rozwoju choroby, opryszczka narządów płciowych może zostać wytępiona przy użyciu odpowiednio: leczenia zachowawczego bądź inwazyjnego. Do pierwszej grupy kuracji zalicza się głównie terapie farmakologiczne:

  • szczepionka przeciw kłykcinom kończystym,
  • środki działające miejscowo: hamujące podział komórkowy wirusa, złuszczające skórę, dynamizujące wydzielanie interferonu (białka pobudzającego organizm do walki z drobnoustrojami);
  • wzmacniające odporność preparaty.(1)

Terapie agresywne, podejmowane w przypadku bardziej rozwiniętej infekcji to między innymi:

  • zabiegi chirurgiczne – usuwanie narośli skalpelem bądź łyżeczką,
  • krioterapia – zamrażanie ciekłym azotem,
  • laseroterapia – naświetlanie,
  • elektrokoagulacja – wykorzystująca prąd elektryczny ścinający białko w organizmie.(1)

Należy jednak pamiętać, że metody inwazyjne niszczą samą zmianę, nie zaś przyczynę dolegliwości. Dlatego zaleca się połączenie leczenia chirurgicznego z medykamentami.

 Jak uchronić się przed zakażeniem wirusem HPV?

Jednym z czynników stanowiących o niebezpieczeństwie, jakie niesie ze sobą zakażenie HPV, jest fakt, że u wielu pacjentów choroba przebiega bezobjawowo. Podobnie jak w przypadku HIV takie osoby są nosicielami – nieświadome stanu swego zdrowia, rozsiewają patogeny, infekując innych. Powszechnie wiadomo, że najprostszym sposobem na uniknięcie choroby, jest jej zapobieganie. Jak wygląda profilaktyka w przypadku opryszczki? Specjaliści zalecają:

  • unikanie bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną,
  • zmniejszenie liczby partnerów seksualnych,
  • stosowanie antykoncepcji w postaci prezerwatywy,
  • dbałość o higienę intymną,
  • podejmowanie dodatkowych środków ochronnych i wzmożona ostrożność podczas korzystania z miejsc publicznych, takich jak baseny, szatnie, ogólnodostępne toalety i prysznice.

Główną przyczyną zakażenia opryszczką zdaje się być niewystarczająca wiedza na temat HPV. Edukacja seksualna w polskich szkołach nierzadko ogranicza się do pogadanki o metodach antykoncepcyjnych. Tymczasem to właśnie niedoświadczone młode osoby, decydujące się na rozpoczynające współżycia są najbardziej narażone na infekcje narządów płciowych wywoływane przez HPV(2). Istnieją kraje, gdzie młodym dziewczynkom wstrzykuje się surowicę, zanim rozpoczną aktywne życie erotyczne(3). Natomiast w Polsce – w kraju, w którym śmiertelność kobiet wywołana rakiem szyjki macicy jest największa w całej Europie – lwia część społeczeństwa nie ma pojęcia, że podobna szczepionka istnieje! Odpowiednio wczesna edukacja na temat chorób wenerycznych, obrazująca ogrom ryzyka, jakie niesie ze sobą zakażenie brodawczakiem ludzkim, jest fundamentem zapobiegania infekcjom wirusem HPV.

*****

Źródła zewnętrzne:

  1. Mądry, E., HPV – wirus o wielu twarzach, [w]: Family Medicine & Primary Care Review 2009, 11, 3: 702–704
  2. Wróblewska W. Psychospołeczne i demograficzne następstwa wczesnej inicjacji seksualnej nastolatków. Nowa Med. 2007; 4: 85–91
  3. Klimek M. Znaczenie wirusów w ginekologii onkologicznej. Mikrobiologia Medyczna 2000; 2: 10–13
  4. Ostrowska A., Gujski M. (red): Walka z rakiem szyjki macicy w Polsce. Perspektywy, szanse i rekomendacje dla polityki państwa. 2008, s. 9.
  5. https://www.onkonet.pl/dp_hpv_rak_szyjkimacicy.php

MyBody

Najnowsze