Retinoidy to witamina A, czyli retinol, oraz jego pochodne. Są używane w leczeniu wielu dermatoz skórnych, a to dlatego, że wykazują wielokierunkowe działanie terapeutyczne, wiążąc się ze specyficznymi receptorami obecnymi w skórze.
Warstwa rogowa naskórka składa się z wielu skomplikowanych błon, których zadaniem jest ochrona przed dostaniem się szkodliwych substancji w głąb skóry. Witamina A należy do witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, co pozwala na dotarcie do głębszych partii skóry i zadziałanie tam. Dzięki temu jest niesamowicie skuteczna.
Kremy i sera przeciwzmarszczkowe to jedne z najpopularniejszych zastosowań retinoidów. Regulują procesy odnowy naskórka, poprzez przyspieszanie wymiany naskórkowej. Pozwala to na odnowę komórek w warstwie podstawnej. Stymulują syntezę kolagenu, którego ilość w skórze zmniejsza się wraz z wiekiem, dzięki czemu skóra staje się bardziej jędrna i nawilżona, a efektem tego jest spłycenie zmarszczek i zmniejszenie ich widoczności.
Oprócz tego hamują powstawanie przednowotworowych zmian skóry oraz zmniejszają intensywność brązowych przebarwień.
Retinoidy są tak naprawdę jedynymi obecnymi na rynku składnikami, które realnie są w stanie cofnąć wiek metryczny naszej skóry.
Poza działaniem przeciwzmarszczkowymm, retinoidy sprawdzają się świetnie w leczeniu trądziku zaskórnikowego, a nawet trądziku grudkowo-krostkowego. Jest to jedna z cięższych odmiach trądziku pospolitego, który często wywołany jest przez problemy hormonalne i zdrowotne.
Trądzik to choroba skóry, która coraz częściej dotyka nie tylko nastolatków, ale również dorosłych. Powoduje powstawanie uciążliwych do pozbycia się blizn oraz prowadzi do obniżonej samooceny, lęku społecznego, a nawet depresji. Przyczynia się do przewlekłego stresu, który sprawia, że rany goją się coraz trudniej, a trądzik staje się jeszcze bardziej uciążliwy.
U osób z trądzikiem warstwa rogowa naskórka jest grubsza niż u osób ze zdrową skórą. Naskórek nie złuszcza się prawidłowo, przez co powoduje zapychanie ujść gruczołów łojowych, a w konsekwencji powstawanie pryszczy. W miejscach w których zbiera się nadmiar łoju dochodzi do rozrostu szkodliwych bakterii. Pojawia się również stan zapalny, który utrudnia gojenie i regenerację skóry.
Kuracja retinoidami może być zbawienna dla osób, które od lat walczą z trądzikiem, ponieważ może dawać długotrwały efekt, nie tylko na czas kuracji.
Miejscowe retinoidy to maści na receptę oraz kremy i sera. Działają wielokierunkowo. Złuszczają warstwę rogową naskórka oraz stymulują regenerację komórek warstwy podstawnej, dzięki czemu przyspieszają gojenie się skóry. Zmniejszają stan zapalny, co jest bardzo ważne w kuracji trądziku.
Osoby ze skórą trądzikową często mają problem z nawilżeniem skóry, ponieważ większość kremów nawilżających ma zbyt ciężką konsystencję i może powodować nadmierne przetłuszczanie skóry i wysyp. Stosowanie kosmetyków z retinolem stymuluje produkcję NMF, czyli naturalnych czynników nawilżających skórę.
Retinoidy to nie tylko retinol. Dzielą się one na 4 generacje, które między sobą różnią się budową, sposobem przenikania oraz szybkością działania.
Do I generacji retinioidów zaliczamy retinol, retinal, tretynoinę i izotretynoinę. Dwa ostatnie to substancje, które w Polsce dostępne są tylko na receptę.
Najpopularniejszy z nich, czyli retinol ma bardzo szerokie zastosowanie. Sprawdzi się i w kosmetykach o działaniu przeciwzmarszczkowym, i przeciwtrądzikowych.
Retinal jest najłagodniejszym ze wszystkich retinoidów, dzięki czemu będzie odpowiedni nawet dla osób z najbardziej wrażliwą skórą.
Acitretina i etretinat należą do drugiej generacji, natomiast trzecia generacja retinoidów to substancje działające selektywnie i należy do niej adapalen, który w Polsce dostępny jest tylko na receptę. Ma on silne działanie przeciwzapalne oraz reguluje wydzielanie łoju, dzięki czemu jest bardzo skutecznym lekiem na trądzik.
Retinoidy są bardzo skuteczne, ale podczas ich stosowania istnieje ryzyko wystąpienia różnych skutków ubocznych. Powodują one intesywne złuszczanie warstwy rogowej naskórka. Sprawia to, że skóra staje się bardziej delikatna i uwrażliwiona. Może pojawić się łuszczenie, czerwienienie skóry oraz uczucie dyskomfortu, a nawet nadmierne czerwienienie się.
Niezależnie od tego który retinoid wybierzesz, jest kilka zasad, do których należy się stosować, aby uniknąć podrażnienia.
Pierwsze kilka tygodni stosowania retinolu oraz retinalu to okres retynizacji, czyli przyzwyczajania się naskórka do tych substancji.
Podczas tego okresu, przez złuszczające działanie retinoidów, skóra staje się cieńsza i bardziej podatna na działanie bodźców zewnętrznych takich jak mróz, ciepło, suche powietrze czy promieniowanie UV. Należy stosować kremy z wysoką ochroną przeciwsłoneczną, przynajmniej 30SPF, a jeśli wychodzimy na mróz stosować bogate kremy ochronne.
Na początku kuracji należy wybierać preparaty o jak najniższym stężeniu składnika aktywnego. Spośród kosmetyków najlepiej wybierać te z niskim stężeniem łagodnego retinalu, np. 0,05%. Podczas wprowadzania produktu stosuj go nie częściej niż co 3 dni, dzięki temu ryzyko podrażnienia będzie dużo mniejsze.
Wybór kosmetyku z retinoidem nie na receptę nie należy do najłatwiejszych, ponieważ na półkach sklepowych znajdziemy mnóstwo kosmetyków złej jakości. Najlepiej wybierać produkty z wyższych półek cenowych od sprawdzonych, znanych marek. Retinol jest substancją niestabilną, dlatego kosmetyk musi być dobrze ustabilizowany, a jest to dodatkowy koszt.
W tym wypadku więcej wcale nie znaczy lepiej, dlatego na początek, jeśli skóra nie ma wyrobionej tolerancji na retinol, najlepiej wybrać kosmetyk o jak najniższym stężeniu.
